Hơn 5.000 người trình diễn nghệ thuật Xòe Thái tại lễ hội Mường Lò năm 2019. Ảnh: Sơn Tùng
Theo Uỷ ban Liên Chính phủ về bảo vệ Di sản văn hoá phi vật thể, Hồ sơ đề cử di sản văn hoá phi vật thể nghệ thuật Xoè Thái của Việt Nam đáp ứng tiêu chí để ghi danh vào Danh sách Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại.
Hồ sơ Nghệ thuật Xòe Thái của Việt Nam là 1 trong 48 hồ sơ được xem xét trong kỳ họp Kỳ họp thứ 16 của Ủy ban Liên chính phủ Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể được tổ chức tại Paris, Pháp.
Việc UNESCO ghi danh nghệ thuật Xoè Thái vào Danh sách Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại khẳng định bản sắc văn hoá phong phú của dân tộc Việt Nam, sự gắn kết cộng đồng, đề cao tôn trọng đa dạng văn hoá, khuyến khích đối thoại giữa các cá nhân, cộng đồng và các dân tộc khác nhau vì sự khoan dung, tình yêu và bác ái theo đúng mục tiêu và tôn chỉ của công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hoá phi vật thể của UNESCO.
Di sản văn hoá phi vật thể của Việt Nam được ghi danh lần này là nghệ thuật Xòe được thực hành tại các bản của người Thái chủ yếu ở 4 tỉnh Yên Bái, Lai Châu, Sơn La và Điện Biên. Trong đó, Trung tâm của Xòe có thể được coi ở Mường Lò (Yên Bái), Mường So (Lai Châu), Mường Lay và thành phố Điện Biên Phủ (Điện Biên), Thuận Châu (Sơn La).
Di sản nghệ thuật Xoè Thái của Việt Nam chính thức được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại. Ảnh: Hương Mai
Nghệ thuật Xòe Thái được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia từ năm 2013. Đây là loại hình múa truyền thống đặc sắc gắn liền với đời sống của đồng bào Thái vùng Tây Bắc Việt Nam trong các lễ hội cộng đồng, nghi lễ tín ngưỡng và sinh hoạt văn hóa. Xòe Thái đã được trao truyền và bảo tồn khá nguyên vẹn qua hàng trăm năm với nhiều hình thái khác nhau.
Xòe có nghĩa là múa với các động tác tượng trưng cho các hoạt động của con người trong nghi lễ, sinh hoạt văn hóa, cuộc sống, lao động. Xòe có ba loại chính: Xòe nghi lễ, xòe vòng, xòe biểu diễn.
Các điệu xòe nghi lễ và xòe biểu diễn thường kết hợp với các đạo cụ và được gọi theo tên đạo cụ như xòe khăn, xòe nón, xòe quạt, xòe sạp, xòe nhạc, xòe gậy, xòe hoa… Trong đó, xòe vòng phổ biến nhất, là màn đồng diễn mà người xòe nối thành vòng tròn trong sự hòa đồng với tất cả mọi người.
.jpg)
