 |
| Tháp tổ Yên Tử trong Quần thể Di sản văn hóa thế giới Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc. Ảnh: Đoàn Hưng |
Ông Nguyễn Việt Dũng - Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ninh - cho biết: “Nhiệm vụ quan trọng sau khi Di sản văn hóa thế giới được công nhận là 3 tỉnh, thành phố sẽ phối hợp để lập quy hoạch tổng thể cho toàn bộ quần thể 12 điểm di tích; triển khai khảo cổ, bảo tồn, phát huy giá trị di sản theo Công ước 1972 của UNESCO. Đồng thời, cần xác định sức chịu tải của môi trường để bảo đảm phát triển du lịch bền vững. Sở đã xây dựng kế hoạch phối hợp gửi Hải Phòng và Bắc Ninh để triển khai đồng bộ”.
Quần thể Di sản văn hóa thế giới trải dài trên địa bàn ba tỉnh, thành phố: Quảng Ninh, Bắc Ninh và Hải Phòng, gồm 12 điểm di tích (Chùa Yên Tử, Am Ngọa Vân, Thái Miếu, Bãi cọc Bạch Đằng, Chùa Lân (Quảng Ninh), Chùa Bồ Đà, Chùa Vĩnh Nghiêm (Bắc Ninh), Chùa Côn Sơn, Đền Kiếp Bạc, Chùa Thanh Mai, Động Kính Chủ, Chùa Nhẫm Dương (Hải Phòng) với vùng lõi rộng 525,75ha và vùng đệm 4.380,19ha.
 |
| Tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông trên non thiêng Yên Tử. Ảnh: Nguyễn Hùng |
Điểm đặc biệt của quần thể là sự kết nối chặt chẽ giữa các di tích qua nhiều thế kỷ, tạo nên một hệ thống hoàn chỉnh phản ánh quá trình hình thành, phát triển và lan tỏa của Phật giáo Trúc Lâm. Từ núi thiêng Yên Tử đến chùa Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn - Kiếp Bạc, mỗi điểm đều mang giá trị lịch sử, văn hóa và tâm linh sâu sắc.
Theo ông Vũ Đình Tiến - Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch thành phố Hải Phòng: “Việc được UNESCO vinh danh là lợi thế lớn để phát triển du lịch, song cũng đặt ra thách thức trong công tác quản lý. Trước mắt, sở sẽ tham mưu cho thành phố nâng tầm Lễ hội mùa thu Côn Sơn - Kiếp Bạc cho xứng với danh hiệu Di sản văn hóa thế giới.
Thành phố sẽ đẩy mạnh truyền thông, quảng bá, kết nối 12 điểm di tích trong quần thể di sản để tạo gia các tuyến, tour du lịch chuyên đề như: “Theo dấu chân Tam tổ Trúc Lâm”, “Khám phá di sản Côn Sơn - Kiếp Bạc”, “Một hành trình 5 điểm đến”.
Ông Trương Quang Hải - Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh - cho biết: “Trong quá trình xét cụm di tích là Di sản văn hóa thế giới, Ủy ban Di sản Thế giới đặc biệt quan tâm, lưu ý đến công tác quản lý, phát huy giá trị di sản.
Theo đó, Bắc Ninh cùng Quảng Ninh và Hải Phòng sẽ phải tiếp tục phối hợp xây dựng chiến lược bảo tồn, quảng bá, làm nổi bật giá trị toàn cầu của quần thể di sản”.
Việc Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO ghi danh không chỉ khẳng định giá trị văn hóa - tâm linh độc đáo của Phật giáo Trúc Lâm, mà còn mở ra cơ hội phát triển du lịch, kinh tế vùng.
Tuy nhiên, để di sản thực sự tỏa sáng, đòi hỏi sự chung tay, liên kết chặt chẽ của Quảng Ninh, Bắc Ninh và Hải Phòng trong bảo tồn, quản lý và phát huy bền vững giá trị toàn cầu của di sản.
Ngày 12.7.2025, tại kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới, Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc chính thức được ghi danh là Di sản văn hóa thế giới theo quyết định số 47 COM 8B.22.
Đây là Di sản văn hóa thế giới dạng chuỗi đầu tiên của Việt Nam, đồng thời là Di sản liên tỉnh thứ hai trong tổng số 9 Di sản thế giới của Việt Nam được UNESCO công nhận.
Quần thể được ghi danh theo tiêu chí (iii), là minh chứng đặc biệt cho sự kết hợp độc đáo giữa nhà nước, tôn giáo và nhân dân trong quá trình hình thành bản sắc văn hóa Việt Nam, góp phần duy trì hòa bình khu vực.
Theo tiêu chí (vi), di sản phản ánh giá trị toàn cầu của Phật giáo Trúc Lâm - khởi nguồn từ Yên Tử - với sức lan tỏa bền bỉ, vẫn được duy trì qua nghi lễ, hành hương, kinh sách trong nước và cộng đồng quốc tế.
