Trước khi mò, người ta bước đi tiến về phía trước, dùng bàn chân giậm dấu sâu xuống bùn rồi tát nước về phía trước mặt. Hành động này để gây tiếng động cho cá hoảng sợ, chạy ẩn mình dưới dấu chân. Độ 15 phút sau, chỉ việc ấn tay xuống là bắt cá. Nhưng kiểu bắt cá này rất khó, phải chuyên nghiệp, linh hoạt và đợi cho nước rong (nước đứng lại), cá mới không theo dòng mà đi.
Đi xúc là hình thức bắt cá phổ biến nhất. Không những bắt được cá bống cát mà còn có cá lòng tong, tôm, tép, bống dừa, bống sao, cá rô... Cứ mỗi buổi sáng, khi con nước lớn ngập ngực, mỗi người chia nhau một đoạn hoặc những con mương song song cùng nhau xúc và trò chuyện rôm rả. Những con mương này được hình thành từ việc người ta đào đất, dẫn nước để tưới tiêu cho dừa, cho mía, vườn cây ăn trái. Do được thông ra các con sông lớn, kênh lớn nên cá tôm kéo nhau về cư ngụ. Mang theo một cái nồi nhôm to, bên trong bỏ lá cây vào rồi úp chiếc rế lên. Làm như thế là để cho những chú cá năng động không nhảy ra ngoài được. Dùng sợi dây nhựa dài, một đầu buộc vào quai xoong, đầu kia buộc vào bụng, đi xúc đến đâu thì chiếc xoong trôi theo đó. Cá bống cát là loài cá ưa lạnh, nhát, nên hay nấp vào những đám lá. Chỉ cần đưa rổ vào mục tiêu, dùng tay quơ quào lùa vào rổ nhanh lẹ rồi đưa rổ lên cao. Bảo đảm không dưới 3 con cá bống cát to.
Cá bống cát yếu như cá lòng tong, khi lên cạn giây lát là ngộp và chết. Vì thế đi xúc rồi làm cá ngay, kẻo ươn không ngon. Phải đánh vảy từng con, móc ruột cho sạch vì loài cá này hay ăn cá con chết. Nếu làm sơ sài, khi kho lên có mùi, món ngon không trọn vẹn. Khi đã rửa sạch sẽ, dùng nước màu dừa cùng với gia vị ướp cho cá có màu đỏ au đẹp mắt. Để nồi cá qua một bên cho cá thấm đều gia vị, sau đó bắc nồi cá lên bếp, bật lửa lớn kho cho cá săn thịt, chắc lọi, rồi đổ vào nồi một ít nước dừa (hoặc nước lọc). Khi cá ngập nước, lửa sẽ chỉnh ở độ liu riu cho đến khi nồi cá sền sệt nước thì tắt bếp. Rắc một ít tiêu cay xay để xúc tác mùi thơm thêm bát ngát. Thịt cá bống cát đồng kho không chỉ ngọt, chắc mà còn rất thơm, ít xương. Trời tháng Sáu, tháng Bảy nắng như rang, chỉ cần có niêu cá bống cát đồng kho keo, thêm đĩa rau muống luộc và cơm trắng thì đúng là “có cá đổ vạ cho cơm”…
Theo baodulich
