Cô gái Thái trong trang phục truyền thống bên thác Xao La, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An. (Nguồn: Báo Nghệ An)
Mảnh đất xứ Nghệ là nơi được thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều tài nguyên phong phú, đa dạng. Đến với Nghệ An, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng nhiều danh lam, thắng cảnh nổi tiếng mà còn có cơ hội tham quan nhiều di tích lịch sử, văn hóa có giá trị còn được lưu giữ.
Nghệ An nổi tiếng về truyền thống yêu nước và cách mạng, là nơi sinh ra Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng nhiều nhân vật lịch sử và lãnh tụ cách mạng khác. Đó là nền tảng, là lợi thế rất lớn để Nghệ An thúc đẩy du lịch văn hóa lịch sử.
Với rất nhiều cảnh đẹp sơn thủy hữu tình, nhất là khu vực miền Tây của tỉnh, sở hữu gần 1.400 di tích đã được phân cấp quản lý, cùng nhiều lễ hội chính được tổ chức trong năm, Nghệ An luôn là một điểm đến hấp dẫn đối với khách du lịch yêu thích những chuyến đi đem lại nhiều giá trị văn hóa.
Nguồn tài nguyên du lịch phong phú và "độc nhất vô nhị" của tỉnh Nghệ An có thể kể đến như bãi biển Cửa Lò, rừng nguyên sinh Pù Mát, sông Lam, quê hương Bác Hồ và các danh nhân lịch sử như Đền thờ Hoàng đế Quang Trung; các di sản văn hóa - tâm linh (Ví giặm, đền Cờn, đền Quả Sơn, chùa Đại Tuệ...) và các di tích lịch sử - cách mạng...
Sẽ là một thiếu sót nếu không nhắc tới nền văn hóa đậm đà bản sắc của xứ Nghệ. Đây là cái nôi của dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh - di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Nhờ đó, có thể khẳng định rằng tỉnh Nghệ An là một điểm nhấn du lịch văn hóa độc đáo, gây ấn tượng mạnh mẽ về loại hình, sản phẩm du lịch mới và ghi dấu ấn trên hành trình du lịch “Con đường di sản miền Trung”.
Bên cạnh đó, Nghệ An còn là một vùng đất có nhiều lễ hội truyền thống, với 29 lễ hội được tổ chức thường niên có quy mô lớn và nhiều lễ hội có quy mô địa phương như lễ Hội Đền Cờn (Quỳnh Lưu), lễ hội Đền Cuông (Diễn Châu), lễ hội Đền Chín Gian, (Quế Phong), lễ hội Đền Quả Sơn (Đô Lương); lễ hội Đền Nguyễn Xý, (Nghi Lộc), lễ hội Đền Vạn Cửa Rào (Tương Dương); lễ hội Pu Nhạ Thầu (Kỳ Sơn)…Đây là một lợi thế giúp Nghệ An có thể khai thác loại hình du lịch lễ hội nhằm thu hút du khách.
Trong những năm qua, tỉnh Nghệ An chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng hiện đại như trung tâm thương mại, siêu thị có quy mô lớn, có thương hiệu; trung tâm hội nghị kết hợp triển lãm; khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, khách sạn cao cấp (5 sao); khu vui chơi giải trí cao cấp; hệ thống nhà hàng sinh thái, đạt chuẩn phục vụ khách du lịch.
Nghệ An là cái nôi của dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh - di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. (Nguồn: Báo Nghệ An)
Nhận thức được tiềm năng, thế mạnh và hướng tới một sự phát triển lâu dài, bài bản, việc phát triển du lịch luôn được tỉnh Nghệ An xác định rõ ràng rằng phải gắn liền với mục tiêu bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá, góp phần vào sự phát triển bền vững. Xuyên suốt Chiến lược phát triển du lịch của tỉnh Nghệ An đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 cũng thể hiện tinh thần này.
Việc khai thác và phát huy giá trị các di sản văn hóa gắn với hoạt động du lịch là một trong những yếu tố quan trọng nhằm phát triển du lịch văn hóa ở địa phương; góp phần phục hồi, bảo tồn các giá trị di sản. Ở nhiều địa phương trong tỉnh, các tuyến du lịch gắn với văn hóa lịch sử được đưa vào khai khác và đã phát huy hiệu quả.
Đặc biệt, từ sau khi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá của Liên hợp quốc (UNESCO) chính thức công nhận dân ca ví, giặm là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, việc quảng bá, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể được coi là một nhiệm vụ hàng đầu trong chương trình hành động quốc gia mà tỉnh Nghệ An đẩy mạnh thực hiện, trong đó quảng bá dân ca ví, giặm trong hoạt động du lịch là một nội dung.
Trong những năm gần đây, loại hình du lịch cộng đồng tại Nghệ An phát triển mạnh mẽ. Ngoài những hỗ trợ về kinh phí, đào tạo về du lịch, lãnh đạo tỉnh cũng như chính quyền các cấp rất chú trọng nâng cao ý thức của người dân để bảo vệ môi trường cho du lịch phát triển.
Với hệ thống giao thông thuận tiện, đầy đủ các loại hình, Nghệ An nắm giữ một vị trí quan trọng trong hành lang kinh tế Đông-Tây. Tương lai gần, Nghệ An sẽ nằm trên đường cao tốc Bắc-Nam, đường cao tốc Hà Nội-Vientiane, là cửa ngõ ra Thái Bình Dương của Lào, Bắc Thái Lan và nhiều vùng đất khác.
Hiện nay, Nghệ An đã được quy hoạch xây dựng Cảng biển Quốc tế, Cảng hàng không Quốc tế và Cửa khẩu Quốc tế Thanh Thủy, có đường sắt xuyên qua.
Hội tụ đầy đủ các điều kiện nền tảng để nâng cấp ngành du lịch, kết nối du lịch tỉnh với du lịch cả nước và quốc tế, Nghệ An là miền đất hứa cho du lịch phát triển bền vững đối với du khách trong và ngoài nước "về với nước biếc non xanh đường quanh quanh xứ Nghệ".