Thung lũng Bavona hẻo lánh nằm ở vùng Ticino, miền nam Thụy Sĩ, là một trong những nơi có địa hình dốc nhất trên dãy Alps.
Vùng đất này gồm 12 ngôi làng, trong đó có tới 11 làng chưa từng được kết nối điện lưới quốc gia dù khu vực này có nhiều đập thủy điện trên đỉnh núi.
Một số gia đình dùng tấm pin năng lượng mặt trời từ những năm 1980, nhưng đa số các hộ gia đình sống nhờ vào đèn dầu, gas, nến, thay vì dùng điện.
Những nếp nhà bằng đá giản dị dưới chân thung lũng (Ảnh: Travel).
Theo ông Romano Dado, cựu ủy viên hội đồng địa phương ở làng Cevio, các đập thủy điện được xây dựng sau Thế chiến thứ II nhằm cung cấp điện cho khu vực phía nam dãy Alps. Cũng là một trong những cư dân ở thung lũng, ông Romano cho biết người dân tại đây không thấy "phiền lòng" vì cuộc sống thiếu điện, thậm chí đánh giá cao lối sống tối giản này.
Để đưa điện lưới xuống thung lũng cần xây trạm biến áp, nhưng người dân tại đây "không đủ tiền để làm điều đó". "Chỉ một ngôi làng duy nhất nằm trên đỉnh thung lũng mới có tiền xây thứ xa xỉ này", ông Romano nói. Thay vào đó, điện từ các nhà máy thủy điện trong khu vực được truyền tới những vùng nói tiếng Đức ở Thụy Sĩ.
"Chúng tôi phải mang quần áo giặt ở ngoài bờ sông", ông Tiziano Dado, em trai Romano, nói.
Sonia Fornera, chuyên gia của nhóm nghiên cứu về văn hóa trên dãy Alps, cho biết các hộ gia đình ở đây thường đưa gia súc tới thảo nguyên chăn thả từ tháng 3 và chỉ trở về vào dịp Giáng sinh. "Chúng tôi quen sống giản dị và muốn tiết kiệm năng lượng", ông Ivo Dado, 81 tuổi, tự hào về việc mình lắp pin năng lượng mặt trời từ năm 1987.
Người dân tại đây sống nhờ bằng đèn dầu, nến và gas chứ chưa có điện lưới (Ảnh: Tripadvisor).
Tuy nhiên, không phải ai cũng cùng chung quan điểm như vậy. Ông Martino Giovanettina, chủ sở hữu của một trong số ít nhà hàng tại thung lũng, nhận định "những tấm pin mặt trời chỉ là giải pháp từng phần".
Ông cho rằng, ngoài việc thiếu điện, những quy định nghiêm ngặt trong việc cải tạo các tòa nhà cũ, đang góp phần biến nơi này thành "bảo tàng ngoài trời" của quá khứ, thay vì chuyển sang mục đích du lịch như những thung lũng lân cận đã làm.
Nơi này được đánh giá là "điểm đến du lịch xanh" (Ảnh: Travel).
Chủ các doanh nghiệp cho biết, việc thiếu năng lượng khiến họ không thể mở cửa du lịch. Điều kiện khắc nghiệt tại thung lũng khiến dân số giảm từ 500 người xuống còn dưới 50 người.
Thung lũng Bavona không phải là nơi thuận tiện để khách du lịch tới tham quan. Ở đây chỉ có một tuyến cáp treo từ làng cuối cùng lên tới đập trên đỉnh núi. Những kiểu nhà di động cũng bị cấm đỗ.
Doris Femminis, người đoạt giải văn học Thụy Sĩ năm 2020, lớn lên ở thung lũng và nuôi dê ở độ tuổi 20. Giờ đây, cô kể lại câu chuyện về nơi sinh ra trong những cuốn sách của mình. Hiện Doris sống ở vùng núi Jura thuộc miền tây Thụy Sĩ. Cứ khoảng 2 tháng, cô lại quay về "nơi thời thơ ấu tuyệt vời".
"Ở Thụy Sĩ, chúng tôi vẫn muốn có nơi dành riêng cho thiên nhiên hoang dã", cô Doris tâm sự.
