Tạo điều kiện cho người dân chuyển đổi mô hình kinh doanh
Nằm cách đất liền khoảng 15 hải lý, đặc khu Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) được biết đến là vùng đất nghèo khó, nơi người dân sống dựa vào nghề đi biển, trồng hành tỏi. Thế nhưng, trong vài năm trở lại đây, nhiều hộ gia đình tại Lý Sơn đã mạnh dạn chuyển sang làm dịch vụ du lịch, với sự hỗ trợ tích cực từ các chương trình giảm nghèo của địa phương. T
Từ đầu năm 2025 đến nay, tổng giá trị sản xuất toàn đặc khu đạt hơn 1.300 tỉ đồng, tăng gần 7% so với cùng kỳ năm trước, trong đó, thương mại - dịch vụ chiếm hơn 570 tỉ đồng. Du lịch hiện đã chiếm khoảng 50% cơ cấu phát triển kinh tế - xã hội ở Lý Sơn.
Điều này là nhờ đặc khu Lý Sơn đã thực hiện Tiểu dự án 1 - Dự án 4 về phát triển giáo dục nghề nghiệp thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, UBND huyện Lý Sơn phối hợp tổ chức các lớp đào tạo nghiệp vụ du lịch cho lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và người có thu nhập thấp trên địa bàn. Ngoài đào tạo lý thuyết, người dân còn được trực tiếp đi tham quan, học hỏi mô hình thực tế tại các địa phương có du lịch cộng đồng phát triển.
Cũng giống như đặc khu Lý Sơn, Cù Lao Chàm (xã Tân Hiệp, Đà Nẵng) vốn là một đảo nghèo, vào nhiều năm trước đây, người dân trên đảo chỉ sống bằng nghề chài lưới. Vậy mà đến mùa du lịch năm 2025, cụm đảo gần bờ của thành phố Đà Nẵng là Cù Lao Chàm đón hơn 269 nghìn du khách. So với năm 2024 và những năm trước đó, con số này cho thấy sự tăng trưởng và là một lời khẳng định tiềm năng du lịch mạnh mẽ của “viên ngọc thô” xứ Quảng đang dần được cụ thể hóa, khai thác một cách hiệu quả và đúng hướng.
Chia sẻ với truyền thông, ông Lê Mới, Bí thư Đảng ủy xã Tân Hiệp cho biết, du lịch cộng đồng là mô hình cốt lõi tại Cù lao Chàm, được xây dựng trên nền tảng người dân làm chủ, đồng hành và hưởng lợi từ du lịch. Để cộng đồng thực sự là trung tâm, lãnh đạo xã đảo Tân Hiệp cho biết đã tăng cường tập huấn, đào tạo kỹ năng làm du lịch, hỗ trợ vốn và pháp lý, cung cấp thông tin thị trường và liên kết với các doanh nghiệp du lịch chuyên nghiệp.
Phát triển du lịch xanh - chìa khóa xóa nghèo bền vững
Theo một số liệu được Bộ VH,TT&DL công bố vào năm 2022, cho thấy du lịch biển đảo chiếm đến 70% hoạt động của ngành Du lịch Việt Nam. Chính phủ ban hành Nghị quyết số 37/NQ-CP về Kế hoạch thực hiện Quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Nhiệm vụ trọng tâm của Kế hoạch là phát triển cơ sở hạ tầng ven biển, biển và hải đảo phục vụ phát triển các ngành kinh tế biển. Việc hướng tới một nền kinh tế xanh trên cơ sở bảo tồn và phát huy các “nguồn vốn biển tự nhiên”. Đặc biệt là các nguồn tái tạo năng lượng gió, du lịch sinh thái... đang được xem là ngành kinh tế mũi nhọn, theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại và bền vững, tạo kế sinh nhai lâu dài cho những người dân vùng biển làm du lịch.
Lấy ví dụ, tại Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm, từ năm 2009, chương trình quản lý bảo tồn biển đã phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, ngư dân và các tổ chức phi chính phủ để bảo vệ hơn 16.000ha diện tích biển. Khu bảo tồn đã phục hồi thành công các rạn san hô tự nhiên, nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường và hạn chế khai thác thủy sản quá mức. Hàng năm, khu vực này đón trên 200 nghìn lượt khách du lịch, mang lại doanh thu khoảng 30 triệu USD, đồng thời bảo tồn được giá trị tự nhiên lâu dài.
Hay tại Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa), khu vực Bích Đầm đang được lập dự án phát triển cộng đồng du lịch xanh và bền vững. Khu làng chài và cư dân biển được mời tham gia đón khách, trải nghiệm thiên nhiên biển. Theo UBND TP Nha Trang, việc Bích Đầm trở thành điểm du lịch cộng đồng sẽ góp phần tạo ra sản phẩm du lịch mới, tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương, góp phần bảo tồn và phát triển đa dạng sinh học biển, giữ gìn an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, bảo vệ chủ quyền biển đảo của TP Nha Trang.
