Trong bức tranh kinh tế toàn cầu, du lịch thường được ví như một "ngành công nghiệp không khói", mang lại nguồn lợi khổng lồ và kết nối các nền văn hóa. Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang đó là những áp lực vô hình nhưng ngày càng lớn lên môi trường tự nhiên, tài nguyên bản địa và bản sắc cộng đồng.
Giữa bối cảnh đó, khái niệm du lịch xanh nổi lên không chỉ như một xu hướng, mà là một yêu cầu tất yếu, một con đường bắt buộc để đảm bảo sự phát triển hài hòa và bền vững cho tương lai.
Lao Động có cuộc trò chuyện với bà Mallory Ewer-Speck, Giám đốc phát triển bền vững của Thiên Minh Group, về xu hướng phát triển du lịch bền vững tại Việt Nam.
 |
| Bà Mallory Ewer-Speck, Giám đốc phát triển bền vững của Thiên Minh Group. |
Để mở đầu cho cuộc trao đổi hôm nay, xin bà chia sẻ đánh giá tổng quan về bức tranh du lịch bền vững tại Việt Nam, đặc biệt là những chuyển biến trong giai đoạn ngành du lịch đang phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch?
Tôi cho rằng xu hướng phát triển du lịch bền vững và chuyển đổi xanh không phải là một trào lưu nhất thời mà sẽ là một định hướng kiên định và lâu dài. Đây không chỉ là một chủ đề nóng mà đã trở thành một yếu tố cốt lõi trong ngành. Vấn đề không phải là liệu xu hướng này có tiếp diễn hay không, mà là quá trình chuyển đổi này sẽ diễn ra nhanh đến đâu và tập trung vào những lĩnh vực cụ thể nào.
Tôi hy vọng và tin rằng quá trình này sẽ được đẩy nhanh trong thời gian tới khi ngành du lịch đang trên đà phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch.
Theo bà, đâu là những thách thức chính trong việc thúc đẩy du lịch bền vững tại Việt Nam?
Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn thu hút khách du lịch, đồng thời phải đảm bảo phát triển kinh tế. Việc đưa ra quá nhiều quy định nghiêm ngặt có thể vô tình cản trở sự phát triển này, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) vốn chiếm đa số nhưng lại thiếu nguồn lực.
Vì vậy, tôi cho rằng xây dựng các cơ chế khuyến khích là giải pháp hiệu quả hơn so với việc ban hành quy định mang tính bắt buộc. Thay vì đặt ra một tiêu chuẩn tối thiểu cho tất cả mọi người, chúng ta có thể tạo ra các chương trình ưu đãi, hỗ trợ về tài chính hoặc các cuộc thi để vinh danh và tưởng thưởng cho những doanh nghiệp làm tốt hơn.
Suy cho cùng, đây là một bài toán cân bằng giữa ba yếu tố 3Ps: Con người - Hành tinh - Lợi nhuận (People - Planet - Profit). Các chính sách cần được thiết kế để vừa bảo vệ môi trường, hỗ trợ cộng đồng, vừa đảm bảo các doanh nghiệp có thể hoạt động hiệu quả, duy trì việc làm và đóng góp cho nền kinh tế.
 |
| Thu dọn rác thải tại bãi biển góp phần cải thiện cảnh quan, môi trường tại các điểm du lịch. Ảnh: Anh Minh |
Vậy bà có lời khuyên nào cho các doanh nghiệp du lịch đang hướng tới phát triển xanh và bền vững mà không rơi vào bẫy "tẩy xanh" (greenwashing)?
Nguyên tắc vàng để tránh "tẩy xanh" là: "Hành động trước, truyền thông sau". Trong lĩnh vực bền vững, chúng ta thường nói quá nhiều về những kế hoạch tương lai mà quên đi việc cần làm ngay bây giờ. Doanh nghiệp cần bắt tay vào thực hiện các sáng kiến cụ thể, sau đó mới xây dựng câu chuyện truyền thông dựa trên kết quả thực tế.
Để làm được điều này, đo lường và thu thập bằng chứng là yếu tố không thể thiếu. "Tẩy xanh" về cơ bản là việc phóng đại hoặc nói sai sự thật về những nỗ lực bền vững của mình.
Doanh nghiệp cần có số liệu, dữ liệu cụ thể. Ví dụ, thay vì nói một cách mơ hồ rằng "chúng tôi bảo vệ môi trường", hãy cho thấy "chúng tôi đã cắt giảm 25% lượng khí thải carbon và đây là cách chúng tôi đo lường".
Việc này không chỉ giúp bạn minh bạch với công chúng mà còn giúp chính doanh nghiệp hiểu được tác động thực sự từ hành động của mình.
Đối với những doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty vừa và nhỏ, chưa biết bắt đầu từ đâu, tôi thực sự khuyến khích việc tham gia các chương trình chứng nhận bền vững của bên thứ ba. Các tổ chức chứng nhận này sẽ cung cấp một lộ trình rõ ràng, hướng dẫn bạn cách thực hiện, đo lường và giám sát các tiêu chuẩn.
Việc sở hữu một chứng nhận uy tín không chỉ là bằng chứng xác thực cho những nỗ lực của bạn, mà còn giúp xây dựng lòng tin mạnh mẽ hơn nơi khách hàng. Khi người tiêu dùng đứng trước nhiều lựa chọn, một chứng nhận đáng tin cậy sẽ là một lợi thế cạnh tranh rõ rệt, giúp họ dễ dàng đưa ra quyết định hơn.
 |
| Du khách ngày nay không chỉ đơn thuần tìm kiếm một nơi để nghỉ dưỡng; mà tìm kiếm những trải nghiệm có ý nghĩa, có sự kết nối và muốn đóng góp tích cực cho điểm đến. Ảnh: Huỳnh Nhi |
Du lịch xanh không phải hành trình chỉ có doanh nghiệp nỗ lực. Làm thế nào để các doanh nghiệp có thể khuyến khích và thu hút du khách tham gia vào các hoạt động du lịch có trách nhiệm?
Chìa khóa nằm ở việc truyền thông và kết nối. Thay vì chỉ đưa ra những thông điệp mang tính cấm đoán như "đừng lãng phí nước" hay "đừng xả rác", chúng ta cần lồng ghép các hoạt động có trách nhiệm vào một câu chuyện truyền cảm hứng, giúp du khách cảm thấy rằng họ đang có một trải nghiệm sâu sắc và ý nghĩa hơn.
Du khách ngày nay không chỉ muốn "check-in" tại các địa điểm nổi tiếng, họ tìm kiếm sự kết nối đích thực với điểm đến. Doanh nghiệp có thể tận dụng điều này bằng cách cho họ thấy rằng việc hành động có trách nhiệm chính là cách để kết nối sâu hơn với văn hóa và con người bản địa. Ví dụ, hãy khuyến khích họ mua sắm sản phẩm địa phương, tham gia một tour du lịch cộng đồng, hay đơn giản là tìm hiểu và tôn trọng các phong tục tập quán...
Bên cạnh đó, việc giáo dục du khách về các vấn đề tại địa phương một cách khéo léo cũng rất quan trọng. Chẳng hạn, hãy chia sẻ về vấn đề ô nhiễm nhựa tại Việt Nam và đưa ra những giải pháp đơn giản mà họ có thể góp phần, như dùng bình tái sử dụng thay vì nước đóng chai.
Khi du khách hiểu được bối cảnh và thấy rằng hành động nhỏ của mình có thể tạo ra sự khác biệt, họ sẽ không cảm thấy bị ép buộc mà ngược lại, họ cảm thấy mình là một phần của giải pháp. Điều này giúp họ kết nối với điểm đến ở một mức độ sâu sắc hơn, biến chuyến đi không chỉ là một kỳ nghỉ mà còn là một cơ hội để học hỏi và đóng góp.
Xin cảm ơn những chia sẻ của bà!
