Du lịch mùa bão: Cần kịch bản không chỉ trên giấy- Thông tin du lịch và văn hóa Việt Nam

Dưới ảnh hưởng của bão số 3, nhiều địa phương đã chủ động điều chỉnh hoạt động du lịch nhằm đảm bảo an toàn cho du khách.

Từ bị động sang chủ động

Không còn là yếu tố bất ngờ hay ngoại lệ, các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa lớn, bão lũ, sạt lở… đang ngày càng trở thành "bình thường mới" với ngành du lịch. Tại Quảng Ninh – nơi có vịnh Hạ Long và hàng chục đảo du lịch sôi động, ngành chức năng đã ra thông báo dừng toàn bộ hoạt động tàu tham quan trên vịnh từ chiều 20/7 để ứng phó với bão số 3. Cùng lúc, nhiều tỉnh thành khác như Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam cũng triển khai các biện pháp ứng phó khẩn trương: đóng cửa tạm thời khu du lịch sinh thái, siết chặt kiểm tra an toàn bến tàu, cầu cảng, gửi cảnh báo đến du khách qua app và mạng xã hội. Những hành động này cho thấy sự chuyển biến trong tư duy quản lý: từ bị động sang chủ động, từ phản ứng sang phòng ngừa.

Tuy nhiên, với đặc thù là ngành dịch vụ phụ thuộc lớn vào sự dịch chuyển của con người và cảm xúc du khách, du lịch cần nhiều hơn là các giải pháp hành chính. Mỗi đợt mưa bão đi qua không chỉ để lại thiệt hại về doanh thu mà còn làm lộ rõ lỗ hổng về năng lực xử lý tình huống khẩn cấp, khả năng truyền thông đến khách hàng và mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Trùng Khánh – Cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam cho biết: “Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, việc ứng phó với rủi ro thời tiết không còn là nhiệm vụ tạm thời mà phải được tích hợp vào quy trình hoạt động thường xuyên của ngành. Du lịch không thể chỉ phát triển theo hướng tăng trưởng nhanh mà cần tăng trưởng bền vững, lấy an toàn làm trọng tâm. Chúng tôi khuyến khích các địa phương, doanh nghiệp chủ động xây dựng kịch bản xử lý khẩn cấp, đào tạo nguồn nhân lực ứng phó và nâng cao nhận thức của du khách trong mùa mưa bão."

Trước diễn biến phức tạp của bão số 3, Sở Du lịch Hà Nội đã khẩn trương triển khai nhiều biện pháp đảm bảo an toàn cho du khách. Bà Đặng Hương Giang – Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội cho biết: “Chúng tôi yêu cầu các doanh nghiệp lữ hành không tổ chức tour đến vùng chịu ảnh hưởng của bão, đặc biệt chú trọng bảo vệ du khách quốc tế đang lưu trú. Các cơ sở lưu trú, điểm đến phải rà soát, kiểm tra an toàn, sẵn sàng tạm dừng hoạt động nếu cần thiết.”

Bên cạnh đó, Sở cũng yêu cầu các đơn vị thường xuyên cập nhật thông tin thời tiết, chủ động phương án ứng phó, đồng thời báo cáo kịp thời các diễn biến bất lợi đến cơ quan chức năng để xử lý nhanh. Tinh thần chủ động, không lơ là được xác định là nguyên tắc quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và duy trì hình ảnh điểm đến thân thiện, an toàn của Hà Nội.

Doanh nghiệp du lịch: Không thể đứng ngoài cuộc

Theo ông Nguyễn Tiến Đạt – CEO Aza Travel, doanh nghiệp lữ hành không thể chờ đợi chỉ đạo từ cơ quan chức năng mà phải chủ động xây dựng kịch bản ứng phó riêng với thiên tai. “Khi nhận thấy tín hiệu bất thường từ thời tiết, chúng tôi lập tức rà soát toàn bộ tour, chủ động điều chỉnh hành trình, liên hệ khách để thông báo thay đổi hoặc hoãn lịch. Đội ngũ điều hành luôn trực 24/24 để hỗ trợ du khách mọi tình huống”, ông Đạt cho biết.

Ông cũng nhấn mạnh, thiệt hại kinh tế là điều không thể tránh khỏi, nhưng sự an toàn và niềm tin của khách hàng là yếu tố sống còn. “Không có trải nghiệm nào đáng giá hơn sự an toàn. Nếu xử lý tốt, doanh nghiệp sẽ giữ được hình ảnh, thậm chí tăng được sự tín nhiệm từ phía khách hàng sau mỗi lần khủng hoảng”, ông nói.

Một trong những thách thức lớn hiện nay là phần lớn khách du lịch đặc biệt là khách nội địa chưa được trang bị kỹ năng ứng phó thiên tai khi đi tour. Họ thường hoang mang, lo lắng nếu lịch trình bị gián đoạn hoặc không biết phải làm gì khi kẹt lại do mưa bão. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp du lịch vẫn chưa có quy trình bài bản để hỗ trợ khách khi rơi vào tình huống khẩn cấp.

Biến đổi khí hậu không còn là khái niệm xa vời mà đã hiện diện rõ ràng trong từng mùa du lịch. Theo các chuyên gia, ngành du lịch Việt Nam cần từng bước xây dựng hệ thống ứng phó thiên tai bài bản, từ cấp độ địa phương đến doanh nghiệp. Trước mắt, cần đầu tư vào công nghệ dự báo thời tiết, cải tiến hạ tầng tại các điểm đến có nguy cơ cao (biển, rừng, núi), đồng thời tích hợp hệ thống cảnh báo và sơ tán tự động trong khuôn viên khu du lịch.

Bên cạnh đó, cần đào tạo kỹ năng ứng phó khẩn cấp cho đội ngũ làm du lịch, đặc biệt là hướng dẫn viên và nhân viên trực tiếp phục vụ khách. Cần phổ cập thông tin đến du khách một cách dễ hiểu, nhanh chóng và đa kênh (SMS, app, mạng xã hội, bảng thông báo tại điểm lưu trú…). Một số mô hình du lịch “linh hoạt” – cho phép thay đổi lịch trình, điểm đến hoặc dịch vụ thay thế – cũng cần được nghiên cứu, thử nghiệm và nhân rộng để giảm thiểu rủi ro trong mùa mưa bão.

An toàn là nền tảng cho phát triển bền vững

Trong bối cảnh du lịch đang phục hồi sau đại dịch và phải đối mặt với thách thức khí hậu, “an toàn” không chỉ là một yếu tố phụ trợ mà là nền tảng bắt buộc. Mỗi địa phương, mỗi doanh nghiệp lữ hành phải chủ động đóng vai trò “kiến trúc sư rủi ro”, thiết kế trước các tình huống khẩn cấp và đảm bảo du khách luôn được bảo vệ ở mức cao nhất.

Mưa bão là điều không thể tránh trong điều kiện khí hậu ngày càng cực đoan, nhưng mất an toàn là điều hoàn toàn có thể phòng ngừa. Để phát triển bền vững, ngành du lịch không thể chỉ chạy theo số lượng mà cần đầu tư nghiêm túc vào năng lực ứng phó rủi ro, đảm bảo an toàn cho du khách trong mọi tình huống.